Familiebedrijf L’Ortye in Hoensbroek delft en verwerkt grondstoffen zoals zand en grind. Het bedrijf was 20 jaar lang intensief betrokken bij het Grensmaasproject – de verbreding van de Maas door grindwinning – om overstromingen te voorkomen. Jean L’Ortye: “Tijdens de uitvoering van het Grensmaasproject hebben we in samenspraak met omwonenden een natuurgebied ontwikkeld. Het realiseren van hoogwaterveiligheid en natuurontwikkeling, bekostigd door de zand- grindwinning is een mooi voorbeeld van een win-win project waarbij het contact met de omgeving altijd een hele belangrijke factor is geweest. Ons credo is hierbij ‘doen wat we zeggen en zeggen wat we doen’.”
“Het Grensmaasproject heeft ons aan het denken gezet en ertoe geleid dat we onze manier van werken hebben omgegooid”, vertelt L’Ortye. “Sindsdien inventariseren we met een team van mensen eerst waar de omgeving behoefte aan heeft en welke problemen inwoners ervaren. Denk bijvoorbeeld aan water- of verkeersoverlast of een gevaarlijke situatie in de wijk. Vanuit het probleem of de vraag denken we samen met de bewoners en eventuele andere betrokkenen in oplossingen. Dat is een wezenlijk verschil met de traditionele aanpak waarbij de omgeving vaak pas in een latere fase bij een project werd betrokken. Deze omgekeerde manier van werken noemen we ‘L’Ortye BUITEN’ en passen we toe op klein- en grootschalige projecten. Voorwaarde is wel dat er grondstoffen te winnen of grondstromen te bergen zijn zodat wij inkomsten kunnen genereren. Het grote verschil is echter dat de zand- en grindwinning niet langer het doel is, maar een middel om tegemoet te komen aan wensen vanuit de omgeving.”
Pauzepark
“Mijn zus Vivien en ik vormen de derde generatie binnen ons familiebedrijf en we wisten dat het anders moest maar wisten in het begin niet goed hoe?”, aldus L’Ortye. “We moesten wennen aan een nieuwe rol en het zelf initiëren van samenwerking. Want hoe bereik je burgers, hoe kom je erachter wat er leeft in een wijk of buurt? In het begin gingen we zelfs letterlijk langs de deur als we wisten dat er ergens een kansrijke opgave lag. Inmiddels zoeken we liever direct contact met een buurtvereniging omdat ook binnen de wijk vele verschillende behoeften kunnen leven. Een project dat ons vleugels heeft gegeven, is de herinrichting van het Broeklandterrein in Hoensbroek. Dit terrein lag al tien jaar braak en bewoners hadden verschillende wensen en ideeën over de bestemming. Samen met de bewoners hebben we een plan gemaakt en ingediend bij de gemeente dat inmiddels is gerealiseerd. De werkwijze BUITEN is feitelijk ontstaan na een eerste gesprek met Jo Coenen die curator was bij IBA Parkstad. We hebben destijds ons idee als project ingediend bij IBA dat later werd erkend als een van de 50 IBA-projecten. Jo Coenen heeft ons in contact gebracht met specialisten en ervaringsdeskundigen binnen zijn netwerk op het gebied van bewonersparticipatie. Hieruit is later de visie BUITEN ontwikkeld. Het voormalig Broeklandterrein in Hoensbroek, dat Pauzepark gaat heten, wordt nu omgetoverd tot een park met onder andere wandelpaden, een speelplek voor jongeren, een trapveldje, een klimheuvel en een kleine regenwaterbuffer.”
Bewonersparticipatie heeft de toekomst
Inmiddels past L’Ortye de BUITEN-aanpak breed toe op zowel klein- als grootschalige projecten. Bewonersparticipatie heeft volgens L’Ortye de toekomst. “Het is zelfs de enige manier”, benadrukt Jean L’Ortye. “In een vroeg stadium samenwerken en -denken met de omgeving heeft alleen maar voordelen. Het zorgt voor dynamiek en snelheid. We weten al in een vroeg stadium hoe omwonenden in de wedstrijd zitten, wat hún belangen en wensen zijn. We gaan niet met omwonenden in gesprek om ‘een plan te verkopen’, maar juist als alles nog open ligt. Hoewel we wel hebben gemerkt dat een ruwe schets als praatstuk het gesprek wel gemakkelijker maakt. De dialoog met de omgeving zorgt voor vertrouwen én voor draagvlak voor de uiteindelijke oplossing. We hopen dat deze aanpak ook bestuurlijke besluitvorming gaat versnellen, dat is nu helaas nog niet altijd het geval. Deze nieuwe manier van samenwerking levert ons veel voldoening op”, merkt L’Ortye op. “We dragen ons steentje bij aan een fijne woon- en leefomgeving waar mensen zich kunnen ontspannen en elkaar kunnen ontmoeten en waardoor het saamhorigheidsgevoel in de wijk versterkt. De reacties die we krijgen zijn enthousiast en dat geeft veel energie en bevestiging dat we op de goede weg zitten.”
Iedere twee weken brengt ESZL een Zuid-Limburgs bedrijf in beeld. Om de diversiteit en het innovatievermogen van het Zuid-Limburgse mkb in de volle breedte te laten zien. Deze bedrijven zijn niet noodzakelijk verbonden aan (een project van) ESZL.
