Hoe ziet Nederland (en Zuid-Limburg) er over pakweg 100 jaar uit? Wat is nodig om een veilige en gezonde toekomst voor de toekomstige generaties te realiseren? Tim van Hattum, Program Leader Green Climate Solutions aan Wageningen University & Research en auteur van het boek ‘The Only Planet’ is er duidelijk over. “Het kan! De oplossingen zijn voor handen. Tegelijkertijd is er geen tijd te verliezen. Een systeemverandering op alle fronten is noodzakelijk om die veilige toekomst te garanderen.” Tim van Hattum is een van de sprekers tijdens het zomerevent van EcoBiose (voorheen RIF Biodiversiteit en Duurzame Leefomgeving), dat dit jaar plaatsvindt bij GaiaZOO.
Een toepasselijke locatie, want niet alleen is GaiaZOO een van de partners in EcoBiose, dierentuinen hebben vandaag de dag een belangrijke opdracht in het in stand houden van kleine en grote diersoorten (lokaal en uit andere werelddelen) via speciale fokprogramma’s en zetten zich in voor natuurbehoud en educatie over de natuur. Rob Huppertz, directeur van GaiaZOO, vertelt dat het ‘sjokken langs de hokken’ al lang verleden tijd is. De 13 dierentuinen in Nederland ontvangen jaarlijks 10 miljoen bezoekers die ze in het hart kunnen raken en mee kunnen nemen op weg naar behoud van flora en fauna. Tegelijkertijd hebben de dierentuinen te maken met toenemende kritiek waar ze zich toe moeten verhouden.
Van code rood naar code groen
Tim van Hattum neemt het publiek mee op reis naar de toekomst. De rapporten (o.a. IPCC) worden steeds alarmerender, volgens de WHO bevinden we ons op de ‘highway to hell’, het is in alle opzichten code rood. Van Hattum stelt vast dat alles wat we nu doen (de schade die we nu aanbrengen) nog duizenden jaren doorwerkt. Van 8 miljoen diersoorten sterft 1 miljoen uit, de kosten van klimaatschade (door extreme wateroverlast en droogte) nemen toe. In Nederland is het nu al gemiddeld 2 graden warmer! ‘Bending the curve’ is dus urgenter dan ooit. En dat kan ook, dat is de positieve boodschap die Van Hattum overdraagt. Om dat te doen, is er wel een nieuw verhaal nodig. Samen met experts uit verschillende disciplines staat hij aan de basis van een nieuw ontwerp van Nederland. De vijf leidende principes hierin zijn: Natuurlijk systeem aan de basis, optimaal benutten van water, circulaire en klimaatpositieve economie, meebewegende -adaptieve- ruimtelijke inrichting en natuurpositieve samenleving. Dit plan is drie jaar geleden tot stand gekomen en geeft ruimte aan een hoopvol perspectief van Nederland. Vanuit het Nationaal Groeifonds is geld beschikbaar gekomen om kennis te ontwikkelen waarmee deze naturebased transitie werkelijkheid kan worden. Zodat we kunnen ontwikkelen van van code rood naar code groen.
Projectdoelen EcoBiose
Als derde spreker krijgt Simone Sauren, programmamanager EcoBiose, het woord. Simone brengt enthousiast verslag uit over de flinke stappen die inmiddels zijn gezet op de vier pijlers van EcoBiose: onderwijs, onderzoek, professionalisering en marketing. EcoBiose heeft inmiddels ruim 50 partners uit zowel het onderwijs (mbo, hbo en wo), gemeenten en bedrijven uit de sectoren Agrifood, Bouw & Infra, Natuur- en groenbeheer en Recreatie en Lifestyle. Binnen alle sectoren zijn groepen met concrete opgaven aan de slag gegaan, studenten zijn bij alle activiteiten nauw betrokken. Enkele nieuwe mbo-opleidingen zijn gestart of gaan starten en modules voor werkenden zijn ontwikkeld. Alle onderwijsactiviteiten gebeuren in nauwe samenspraak met het werkveld zodat kennis en expertise wordt overgedragen waar behoefte aan is. Op het gebied van onderzoek zijn vier nieuwe onderzoekslijnen gedefinieerd: nature based solutions in de sectoren, landschapsecologische systeemanalyse voor Zuid-Limburg, natuur inbrengen in Urban Living Labs en als vierde onderwijsopbrengsten en kwaliteit bij blended Learning en ditigale modules. Per onderzoekslijn wordt verbinding gezocht met practoren, lectoren en universitair hoofddocenten/professoren. De haalbaarheidsstudie voor een nieuw practoraat op het gebied van biodiversiteit is in uitvoering (okt ’22 t/m okt ’26). Op dit moment is er verbinding in de onderzoekslijnen met practoren vanuit Yuverta en VISTA. Op het gebied van professionalisering zijn diverse masterclasses georganiseerd (Urban Green Development) en twee docent-onderzoekers aangetrokken. Tot slot marketing: er is een nieuwe naam en identiteit (van RIF Biodiversiteit en Duurzame Leefomgeving naar EcoBiose), een wervingscampagne en diverse netwerk- en kennisevents. Simone concludeert dat in korte tijd veel is bereikt. Biodiversiteit is een thema dat breed leeft bij de sectoren. En dat is maar goed ook want, om met Tim van Hattum te spreken: “Klimaatverandering versnelt biodiversiteit en verlies en biodiversiteit versterkt klimaatverandering.” Dus samen op weg naar code groen in Zuid-Limburg.
Na het officiële gedeelte volgt een rondleiding door GaiaZoo en een vegetarische barbecue.
