Willen we een duurzaam gezonde en vitale regio? Dan nu doorpakken!

Werken & Leven

Veel goed nieuws tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het Gezondheidsakkoord in samenwerking met Trendbreuk. Want ja, er is ontzettend veel goeds gebeurd de afgelopen jaren op het gebied van gezondheid. Zuid-Limburg wordt zelfs gezien als voorbeeld en inspiratiebron voor landelijke programma’s als het Integraal Zorg Akkoord (IZA) en Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Tegelijkertijd klinkt luid en duidelijk de boodschap: we zijn er nog (lang) niet. Doorpakken is dan ook het devies.

Tijdens de bijeenkomst werd stilgestaan bij de ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Marjon Hulst, strategisch beleidsadviseur Trendbreuk bij GGD Zuid-Limburg: “Vanaf 2015 is gericht gewerkt aan een betere gezondheid van de Zuid-Limburgers. Dat heeft geleid tot intensief bestuurlijk overleg, meer samenwerking tussen het sociale en zorgdomein, proeftuinen, de sociale agenda en het programma Trendbreuk van de Provincie Limburg en steeds meer partijen die de Zuid-Limburgse schaal opzochten om de problemen bij de kop te pakken. Zijn we er al? Nou nee. De aanpak is een traject van lange adem dat minimaal een generatie in beslag neemt. Trendbreuk begint bij de allerjongsten met programma’s zoals Kansrijke Start. Maar ook de latere fasen van een jong leven zijn van cruciaal belang voor een goede gezondheid op volwassen leeftijd. Doorwerken dus. Binnenkort verschijnt het werkplan Trendbreuk 2024-2026. Een ambitieus document waarmee de Trendbreuk-partners laten zien daadwerkelijk onverminderd door te gaan. Tegelijkertijd mag de regio zichzelf ook een compliment geven voor het lef dat is getoond om voor deze vernieuwende aanpak te kiezen. Met álle 16 Zuid-Limburgse gemeenten, Provincie Limburg en vele partners. En dat is best bijzonder.”

Bestuurlijk inrichten en opschalen

Vervolgens werden de circa 150 aanwezigen meegenomen in enkele observaties. Leon Geilen. Wethouder in Sittard-Geleen gaf zijn visie op bestuurlijk inrichten en opschalen. “De kracht van Trendbreuk is samen te kijken welke interventies werken en op basis daarvan samen massa maken. Brede welvaart is van belang om de doelstellingen te behalen. Maar nadruk op preventie is daarbij onmisbaar. Positief: we hebben al een regionale governance op het gebied van het sociale en zorgdomein. Om echt stappen te maken, moet ook de fysieke omgeving (infrastructuur, wonen, leefbaarheid) hierbij aansluiten. Zo zorgen we voor meer slagkracht waarbij we werken vanuit hetzelfde perspectief.”

Samenwerking met de wetenschap

Wiro Gruisen, manager Regioregie CZ noemt als belangrijkste les van de afgelopen tien jaar: “We werken al goed samen maar het kan wel effectiever. De landelijke programma’s IZA, GALA en WOZO vormen de drijfveren om de volgende stap te zetten. Dat gaat niet vanzelf. Plannen zijn mooi, maar het komt aan op de uitvoering en eigenaarschap, naast slimmer organiseren en interventies toetsen op impact. Het succes wordt niet bepaald in de bestuurskamers, maar in de uitvoering. Samenwerking met de wetenschap is essentieel om de juiste keuzes te maken.”

Gezonde Basisschool van de Toekomst

Andrew Simons, kwartiermaker Gezonde Basisschool van de Toekomst: “Nadat we in 2015 met vier scholen zijn gestart, ontstond al snel het idee ‘we hebben goud in handen’. Nu doorpakken naar veel meer scholen. De ervaring leert: het onderwijs is als een olietanker, de koers veranderen kost tijd. Het vraagt ook nogal wat van de scholen: langere schooldagen, elke dag beweegtijd, langere pauzes, noem maar op. Ook lange termijn financiering is belangrijk, want dit kost 4,70 per kind per dag. Nu doen 30 scholen mee en we zijn met tientallen andere scholen Limburg in gesprek. We willen nu uitbreiden naar Nederland en daarvoor zijn andere – landelijke – partijen nodig. We werken daarom nu onder de vlag van JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht), dat directe links heeft met de ministeries van OCW en VWS. De JOGG-adviseurs zijn bovendien onze vooruitgeschoven posten in de scholen. Zo komen we langzaam van lokaal initiatief naar landelijk succes.”

It takes a village…
‘It takes a village to raise a child’. Wie kent die uitspraak niet? Roger Ruijters, bestuurder van Envida voegt er iets aan toe: ‘It takes a village to complete a life’. “Bij Envida is een stille revolutie gaande”, vertelt de bestuurder. “We vinden dat de ouderenzorg te veel geïnstitutionaliseerd is. We willen dat mensen in hun eigen omgeving oud worden. Dat hoeft niet per se hun eigen huis te zijn, maar wel een zelfstandig appartement in de eigen buurt waar ze zich thuis voelen en nog een beetje worden uitgedaagd. We hebben afspraken met woningcorporaties om dit vorm te geven. Een goed voorbeeld is zorgcentrum Gerlachus waar jong en oud door elkaar wonen en de jonge bewoners ondersteunende taken verrichten. Er is een huiskamer en een brasserie. Het is toegankelijk voor mensen met een kleine en grote beurs, vanuit de wmo, tot en met verpleeghuisindicatie met wonen. Op deze manier vullen wij het gat tussen thuiszorg (gemiddeld 10.000 euro per cliënt per jaar) en verpleeghuis (gemiddeld 100.000 euro per cliënt per jaar). Dit biedt ook kansen om de krapte op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Gaat het verpleeghuis dan verdwijnen? Dat denk ik niet. Het blijft nodig voor de zeer complexe gevallen en zal zich waarschijnlijk ontwikkelen tot een expertisecentrum.”

Provincie blijft meedoen

Gespreksleider André Knottnerus vraagt zich af of de provincie Limburg bereid zal zijn ook de komende jaren partner te zijn in een gezonder Limburg. Chantal Schillings, beleidsmedewerker bij de provincie bevestigt dat dit in het Coalitieakkoord is vastgelegd. Momenteel wordt gewerkt aan de sociale agenda waarin dit verder wordt uitgewerkt. Han van den Hoff (Burgerkracht Limburg) vraagt aandacht voor de burger en pleit dat niet over maar met de burgers aan een betere gezondheid wordt gewerkt.

Aan het werk!

Na de pauze gaan de aanwezigen in diverse workshops aan de slag. Onder leiding van Stef Kremers, vice-decaan van FHML van de UM, gaan de deelnemers met elkaar in gesprek over hoe we de transformatie kunnen bewerkstelligen. Over een aantal punten is men het eens: We moeten aan de slag (blijven); dingen doen, experimenteren, delen en leren van de fouten. MUMC+ en Zuyd Hogeschool kunnen kennis inbrengen en verzamelen en fungeren als smeerolie. (Delen van) wijken en dorpskernen vormen een onmisbare schakel. Om vitaal te zijn is een vitale leef-, leer- en werkomgeving van belang. Het betrekken van burgers is essentieel, maar niet eenvoudig. In elk geval moet er serieus geluisterd worden. Kortom: een zeer inspirerende bijeenkomst, door de actieve bijdrage van velen.

 

 

 

 

Gerelateerde artikelen

Definitieve NOVI-status voor Zuid-Limburg

Werken & Leven

Lerend Leven: Vernieuwende aanpak voor behoud én aantrekken van arbeidskrachten

Werken & Leven

Succesvolle Open Dag Bovengrondse Vakschool

Werken & Leven
Menu