“De weg naar een circulaire economie is geen sprint, maar een marathon die we samen lopen,” aldus Danielle Twardy-Duisters, bijzonder lector Creatief en Circulair Ondernemen bij Zuyd Hogeschool, die afgelopen vrijdag haar lectorale rede uitsprak in een afgeladen Paterskerk in Weert. Haar ambitie? Een economie zonder afval binnen 25 jaar. Een forse opgave, maar volgens haar haalbaar – als we creativiteit, ondernemerschap én de kracht van verhalen inzetten.
“Voor veel bedrijven voelt de overgang naar circulair ondernemen als het proberen in te stappen op een rijdende trein. De ontwikkelingen volgen elkaar snel op, het is niet altijd duidelijk waar of hoe te beginnen en maar al te vaak zit regelgeving de transitie in de weg. Toch is het juist nu het moment om in te stappen, want wie nu actie onderneemt, plukt straks te vruchten”, aldus Twardy-Duisters. “Circulair ondernemen biedt namelijk enorme kansen én is absoluut noodzakelijk om toekomstbestendig te blijven.” Deze boodschap liep als rode draad door de hele middag; in praktijkverhalen, in paneldiscussies met bedrijven, overheden en samenwerkingsverbanden en in gesprekken met oud-studenten.
Materialen oogsten
Tijdens de bijeenkomst kwamen inspirerende praktijkvoorbeelden voorbij. Zo liet Iris de Vos-Van Eekeren, programmamanager Circulair Ondernemen bij NS, zien hoe oude treinen niet simpelweg worden afgeschreven, maar de onderdelen ervan ‘geoogst’. Vrijwel alle materialen zoals treinvloeren, stoelen, ramen en kleinere onderdelen krijgen een nieuw leven, zowel in de gerenoveerde treinen als daarbuiten. “Inmiddels ontwerpen we nu treinen met ‘design for circularity’ als uitgangspunt”, vertelt ze. “Zo weten we precies welke materialen erin zitten en hoe we ze straks opnieuw kunnen gebruiken.”
Papier en rietjes van landbouwafval
Peter van Rosmalen, oprichter en directeur van PaperWise, vertelde hoe innovatie en impact hand in hand gaan. Het bedrijf maakt hoogwaardig papier en karton van landbouwafval. “Waarom bomen kappen als we waarde kunnen halen uit wat nu nog als afval wordt gezien?” stelt hij. Paperwise laat zien hoe bedrijven hun ecologische voetafdruk drastisch kunnen verkleinen, zonder concessies aan uitstraling of kwaliteit. Bas Latten, oprichter van Syclups Plantastic, pakt de strijd tegen wegwerpplastic aan met landbouwreststromen. Denk aan composteerbare ijslepels of rietjes die binnen enkele weken volledig afbreken. Zo draagt Syclups bij aan minder vervuiling van oceanen én aan een gesloten materiaalkringloop.
Verhalen vertellen
Twardy-Duisters koos voor een bijzondere vorm om haar boodschap te delen: haar lectorale rede was verpakt als het verhaal ‘Samen op reis in het Koninkrijk Circularië’. Een bewuste (en geslaagde) inzet van storytelling als krachtig middel om mensen te raken én in beweging te krijgen. “Verhalen blijven hangen. Ze helpen ons om complexe vraagstukken als circulariteit begrijpelijk én persoonlijk te maken,” vindt Twardy-Duisters.
Samen in beweging komen
Volgens de kersverse bijzonder lector spelen jongeren een cruciale rol in de transitie. “Zij groeien op in een wereld waarin duurzaamheid geen keuze is, maar noodzaak. Hun frisse blik, creativiteit en gevoel van urgentie hebben we keihard nodig.” Onder meer in het Living Lab Zuyd Perron Circulair Weert werkt ze samen met studenten en bedrijven aan duurzame, circulaire oplossingen. Ze besluit: “We kunnen die circulaire economie alleen realiseren als we het samen doen. Met ondernemers, overheden én jongeren die met lef en nieuwe ideeën de toekomst vormgeven. Samen durven, samen doen en vooral samen in beweging komen.”
